Wijsheid in de woestijn
De woestijn is zo mooi omdat er ergens een put verborgen zit.
-----
Als het je lukt om een juist oordeel over jezelf te hebben,
dan heb je de ware wijsheid gevonden.
- Saint Antoine de Exupery
Mystiieke wijsheid
De vliegenier- schrijver Exupery was geen heilige en komt niet voor op de lijst van mystici. Toch kunnen wij in al zijn boeken sporen tegen van iemand die gemediteerd heeft over het wezen of de waarheid van de mens. Hij was een pionier die nadacht over geestelijke groei die noodzakelijk is om te leren ontdekken wat ons diepste wezen is.
Exupery heeft nagedacht over de mystiek van de mens. Hij besefte dat onvoorwaardelijke liefde ons toegang geeft tot de werkelijkheid van God, zodat wij mens kunnen worden. Alleen door te geven en onszelf' uit te wisselen' tegen datgene wat groter is dan wijzelf, worden wij als mens geboren. Al te gemakkelijk verwachten wij iets terug, zodat onze gave tot een loos gebaar wordt.
Als wij onze geestelijke weg zouden kunnen en durven gaan, zou er een samenleving ontstaan waarin ieder mens zou meetellen en gezien zou worden in ziijn goddelijke waardigheid.
De uitwisseling
In zijn boek Citadelle geeft Exupery op beeldende wijze de 'uitwisseling' weer, waardoor wij gaan deelhebben aan de eeuwigheid. Voor de 'ik-figuur' in deze roman gaat het erom zich als mens te vormen door zijn huis te funderen op de waarden die in hem wonen. Hij is degene die van de Godheid de scheppingskracht heeft gekregen, dat wil zeggen die die het bewustzijn van het menselijke wezen vrijmaakt.
De 'ik-figuur' leidt ons door een aantal meditaties waarin ieder mens zijn of hasr goddelijke waardigheid ontdekt en vormgeeft door zichzelf uit te wisselen tegen datgene wat groter is dan de individuele persoon. De meditaties van de 'ik-figuur' bestaan uit lessen die hij van zijn 'vader' ontvangen heeft, en ervaringen die wij als lezers hebben.
Sommige mensen* hebben de scheppingskracht en verantwoordelijkheid gekregen om deze 'uitwisseling' op gang te brengen die de mens geboren laat worden. Hij of zij maakt het bewustzijn vrij, en geeft hem een gezicht om lief te hebben. Ieder mens is een steen van de ene tempel waarin de stilte van God zich tot een lied omvormt.
* mystici
Innerlijke vrijheid
Waarheid en liefde vormen een innerlijke samenhang. Innerlijke vrijheid ontstaat doordat wij kiezen voor hetgeen noodzakelijk en onvermijdelijk is, maar deze keuze is afhankelijk van de 'dwang' die voortkomt uit ons mens-zijn en het menselijk samenleven.
De geestelijke weg van de mens die op zoek is naar zijn diepste wezen wordt geconfronteerd met de eigen dubbelzinnigheden. Het wezenlijke van de mens ontdekken wij aan lijden en dood en als we ons zelfmedelijden opzij zetten. Dit is niet makkelijk want wij zijn allemaal gericht op een positief zelfbeeld en verlangen ernaar gezien en gewaardeerd te worden. Maar in plaats van ons te hechten aan ons wezenlijke ik, dat in eerste instantie onzichtbaar en ongrijpbaar is, gaan wij op zoek naar uitwendige tekenen en bewijzen voor ons mens-zijn.
De werkelijke betekenis van het leven ontdekken wij helaas vaak in een confrontatie met lijden en dood. Toch tonen we dan vaak hoe groots we kunnen zijn.
De mens
De mens is geen mestvee, de liefde telt voor hem meer dan het nut.
-----
De mens is geen project van het woestijnzand, maar hij wordt opgebouwd rond een binnenplaats.
-----
Wanneer de mens zijn blik richt op te veel zaken, verliest hij God uit het oog.
-----
Degene die al of niet woont in het rijk van God, woont niet in hetzelfde heelal.
----
De liefde die zichzelf niet kent, is alleen maar gericht op een licht dat zij niet zullen buitmaken.
De blinde natuur en de waarheid
De blinde natuur, onuitgesproken en machtig, maaksel van mensen, riskeert bij al te lange rust dat het de kracht van de zee vergeet. Op een nacht werd iets wakker in onze ondergrondse laag. Wij begrijpen dat onder onze voeten de aarde weer tot leven komt en zich gaat vormen.
'Jij gelast dat men bij jou bidt met gebedssnoeren met dertien kralen, welk belang hebben dertien kralen, zei hij, is het heil niet hetzelfde als je het aantal verandert?'
De afwezigheid van een enkele ster is voldoende om een karavaan van zijn koers af te brengen.
-----
De waarheid van de regels of voorschriften; dat is de mens die eruit geboren wordt. De ziel, de liefde en het hart geven ons smaak en oog voor de juiste verhoudingen. De ziel en het hart ontsnappen aan de regels van de logica en aan de wetten van de getallen. Door de kracht van de geest onttrekken wij ons aan de overmacht van de 'blinde natuur'.