Een nieuw verlangen wakker roepen

Waar wachten wij echt op? Dat is de vraag die sinds mensenheugenis in iedere tijd aan ieder mens wordt gesteld.Er bestaan oude voorspellingen over ons leven en die willen in vervulling gaan. Maar hoe worden wij wijs uit al die verbleekte en verwaaide tekens die in ons hart geplaatst zijn?

Hoe vinden wij het verband met ons diepere en eigenlijke wezen? Hoe kunnen we weer een nieuwe honger en een nieuwe dorst aanleren. Dat is een thema dat in onze dagen   actueler is dan ooit: hoe kun je mensen weer hartstocht bijbrengen voor een bijna verloren gegaan verlangen?

Op de rand van vertwijfeling krijgt God weer een kans om ons opnieuw  aan te moedigen om opnieuw de woestijn in te trekken of, om het anders uit te drukken: Hij kan ons niet het inzicht besparen dat onze leefwijze neerkomt op een grote woestenij.

Mensenwoestijn

Het protest van de Franse schrijver Exupery: je kunt niet alleen volgens de regels van robots leven, je stikt erin als je tussen alleen maar kruiswoordraadsels en koelkasten moet vegeteren. Exupery sprak van een mensenwoestijn en bezwoer ons een nieuw begin te maken met de wereld, te midden van de waardevolle ontberingen van de Sahara.

Er bestaat inderdaad geen groter gevaar voor de menselijkheid dan zo te leven als wij inmiddels bijna als onze plicht beschouwen: voorzien van alle uiterlijke levensbehoeften, welverzorgd, meer dan  verzadigd en gevoed met alles wat ons hartje begeert, helemaal volgestopt met materiele rimram en toch zo dat het als een steeds zwaarder wordende loden last grauw en verstikkend over onze ziel ligt. Bij alle zorgen en angsten om het dagelijks leven lopen wij het gevaar, steeds meer te vergeten wie wij eigenlijk zijn en wat er echt in ons tot leven kan komen.

Soms lijkt het erop alsof alleen nood ons echt wijs maakt.

Geen schijnleven

Nooit is een mens alleen maar het resultaat van zijn omgeving, dus louter resultaat van verwachtingen van anderen. Hij is en heeft een eigen 'ik' dat uit de onzichtbare handen van zijn Scheppet is voortgekomen. Hij is als mens een wezen dat met zijn hoofd de hemel aanraaakt en met een hart zo wijd als de hele wereld. Zi vrij, zo groots, zo waardig mag hij leven. En zijn naam mag hij ontvangen in de ruimte van het heilige, want ook voor hem gelden alle beloften van de zieners en profeten van alle tijden.

Begin de zoekgeraakte wegen, die je nooit hebt begaan, in je dromen op te halen. Heb een keer de moed om je in te denken hoe je leven eruit zou zien als je het nog eens helemaal opnieuw zou kunnen beginnen. Hoe zou je- met de kennis  van nu- willen leven, als je alles nog eens van voren af aan over zou kunnen doen? 

Durf te denken wat je nooit mocht zijn en wat toch als bestemming in jou schuilt. Je kunt het lastig vinden om over nog niet ontdekte mogelijkheden van je leven na te denken.

Wij leven zoals we leven

Je kunt zeggen: wij leven zoals wij leven; de trein is vertrokken, wij zitten erin en hebben al tig stations achter ons gelaten. En verder weten wij niet eens precies  op welk traject wij nu eigenlijk zitten - de bestemming is onduidelijk. Hoofdzaak is dat wij onderweg zijn! Alleen de loop van de omstandigheden zal ons verder voortjagen en wij zullen van het heil van God in ons leven nooit echt iets ervaren.

 

Trek de woestijn in

Er is zoveel wat wij niet eens mochten leren, waarvoor dan misschien al heel vroeg de macht van berusting in de plaats gekomen, de terreur van ingesleten, dwangmatige angsten, het temmen van onze vrijheid, dat ons al was opgelegd toen wij nog maar net op de wereld waren.

Maar stel dat wij ons oorspronkelijke 'zelf'weer terug konden vinden? Stel dat wij nog een keer letterlijk alles konden terugdraaien en wij precies daar zouden beginnen waar al het sindsdien niet geleefde in de knop werd gebroken? Stel dat wat sinds onze kindertijd is zoekgeraakt, kon ontkiemen en dat wat in ons hart is gezaaid maar nooit opbloeide de kop op  durfde te steken in licht en schoonheid?

Wij zijn zoveel rijker dan wijzelf durven geloven. Ons innerlijk is zoveel  mooier dan wij durven te denken. Wie dwingt ons dan eigenlijk om voortdurend van ons eigen leven, van ons eigen wezen afstand te doen? Alleen toch angst , gebrek aan vertrouwen en de aangeleerde formules van alles waarvan anderen zeggen dat je het moet doen of moet laten. Stop met alke compromissen en de verhulling van je ware wezen, sta op uit de draaikolk van de angst en val eindelijk  samen met jezelf.

 

In de woestijn

'En meteen dreef de Geest hem de woestijn in. En hij was in de woestijn veertig dagen, beproefd door de Satan en was bij de dieren en engelen bedienden hem.' Marcus 1, 31

Hoe minder iemand met zichzelf in het reine is, hoe meer hij geneigd is om voor zichzelf te vluchten. Daarom zie je overal dat juist de innerlijk  meest verscheurde mensen, die het minst over zichzelf tevreden zijn, erop uit zijn om de omstandigheden, waarin zij leven en de mensen, met wie zij samenleven, zo voor te stellen alsof zij nodig moeten veranderen. En zij werken plannen uit om het bestaande en voor hen onverdraaglijke 'systeem' te veranderen.  

Wie er serieus op uit is om welk probleem dan ook in het menselijk leven te ontwarren, die ontkomt er niet aan om in plaats van bij anderen, bij zichzelf te beginnen en daar, in het eigen hart de waarheid onder ogen te zien . En omgekeerd: alleen iemand die geleerd heeft om in zichzelf orde op zaken te stellen, zal een wezenlijke bijdrage kunnen leveren.

De tijd van nu

De tijd waarin Rumi opgroeide is vergelijkbaar met die van nu. Hij leefde in dezelfde omstandigheden. Er waren de Seljuken, Mongolen, Byzantijnen, Perzen en Arabieren die altijd met elkaar in de clinch lagen. Tussen alle politieke onrust was er ook een hoop culturele uitwisseling. In Rumi's tijd, werd Bagdad veroverd door de Mongolen. Je kan je wel voorstellen dat dat een enorme invloed heeft gehad op de moslims uit zijn streek.

Vreemd genoeg lees je daarvan niets in zijn werk. Hij is er nochtans zeker van op de hoogte, want hij behoorde tot de klasse die er het eerst over hoorde en discussieerde. Het was zijn manier om het globale evenwicht te handhaven waarbij een ding altijd zorgt voor een ander. Hij heeft dus geen 'gewoon' wereldbeeld opgebouwd, maar een waarim niet gekeken wordt naar deze  corrupte wereld van oorlog en geweld.

Hij creëerde een wereld waarin mensen verbonden zijn met de kosmos en waarbij de kosmos intrinsiek deel uitmaakt van mensen. Zijn reflecties gaan over hoe wij allen een zijn met God en hoe alles een is met God. Op die manier bood hij een tegenwicht - voor het altijd maar meer willen. Hij verzette zich daartegen door er een manier van leven tegenover te zetten waarbij men volledig loskomt van dit soort materialisme. 

 

Vorm een tegenwicht

Soms lijkt het echt volledig nutteloos om voortdurend de 'sociale strijd' opnieuw aan te gaan. Vaak worden dezelfde discussies herhaald en heb ik het gevoel dat het beter is om te vetwijzen naar de spirituele dimensie van het bestaan en het over te laten aan het individu om te kiezen wat hij of zij hiermee wil doen.

Aan de andere kant, en zeker in deze tijden,is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van alkes wat er rondom ons gebeurt,. We moeten onze geest openhouden voor verschillende filosofien, wereldbeelden en samenlevingselementen. Dit zorgt voor een zekere stevigheid in ons denken. Dus laat je de chaos achtervjevof neem je de moeite om er orde in te scheppen?

De wereld ontvluchten heeft geen zin, maar het is ook niet goed om jezelf te verliezen in die wereld. Rumi vond eigenlijk een zekere balans in dat dilemma. Hij confronteerde de chaotische wereld van verlangen, hebzucht en oorlog met een spiritueel proces van ' zich de dingen eigen maken'. Hij probeerde echter ook om dat proces zo dicht mogelijk bij de mensen te brengen.

Hij vindt dat ' spiritueel zijn ' niet alleen voorbehouden is voor intellectuelen of getalenteerde mensen. Hij legde daarom uit hoe spiritualiteit je naar het middelpunt van de werkelijkheid moet brengen. Hij maakte ook duidelijk dat je de wereld niet de rug mag toekeren. Rumi strijdt om het onzegbare toch te zegg2en. Hij probeert de essentie weer te geven van wat ons raakt, wat ons op een emotionele en spirituele manier mens maakt.

De gedachte dat 'het hart' van diegene die zijn eigen grenzen nog niet heeft overschreden, nog altijd aan de voet van de ander ligt', drukt het verschil in werkelijkheid uit.