Mystieke poëzie heeft een tweeledig karakter; het probeert geheimnissen van het Onnoembare aan anderen te zeggen en het heeft een onderrichtende functie, het is een vorm van profetie. Een ieder die het leest moet worden getroffen door de beeldspraak, die er in voorkomt, ontleend aan het dagelijks leven en de algemeen menselijke gevoelens.

Met metaforen, behoeften en neigingen die ieder mens vertrouwd zijn - bruid en bruidegom, leraar en leerling, de pelgrim, de trekvogels - prent de dichter zijn diepe overtuiging van de omgang van de ziel met het bovenzinnelijke, in de zinnen van citaten, gedichten en liederen vast.

In de wereld van de mystieke dichters zijn er geen scheidsmuren tussen het natuurlijke en het bovennatuurlijke. Zij aanvaarden het hier en nu als hulpmiddel om bovennatuurlijke verhoudingen uit te beelden. Voor mystici zijn alle dingen God. De tegenstelling tussen het persoonlijke en onpersoonlijke, tussen transcendente en immanente, het statische en het dynamische is niet meer. God bezielt, onderhoudt, bewoont in werkelijkheid de tijdelijke, beperkte, eindige wereld van het Worden en de onbepaalde eind- en tijdloze wereld van het Zijn; en is toch geheel boven deze beiden.

Kabir gebruikt alle emoties die hem ten deel zijn gevallen: de extase, de wanhoop, het stille geluk, de diepe devotie, de flitsen van innerlijke verlichting, de momenten van diepe liefde. God wordt gevonden in het gewone, menselijke, lichamelijke bestaan, in de 'modder' van het leven. In het menselijk hart, onze woning, is de werkelijkheid te vinden. En als je God daar niet vinden kan, ga niet op andere plaatsen zoeken.

In ons hart spelen liefde en gehechtheid, gebondenheid en vrijheid, vreugde en smart, om beurten in onze ziel, en uit hun conflict ontspringt de muziek van het Onnoembare.

De geest zwaait tussen de polen van het bewuste en het onbewuste heen en weer. Hieruit worden alle wezens en alle werelden geboren en deze vibratie houdt nooit op. Er zijn miljoenen wezens : er is de zon en de maan in hun banen:  eeuwen gaan voirbij en de swing gaat door.

Alles is swingend!

De lucht en de aarde en de lucht en het water, en de Heer zelf, die vorm aanneemt. En deze aanblik heeft Kabir tot een dienaar gemaakt.

Kabir leefde van 1440 - 1518; er bestaat ook een andere versie waarin hij leefde van 1398 - 1518.
Dan zou hij 120 jaar zijn geworden en in de traditie van de Oude Meesters behoorde dat tot de mogelijkheden. 
Hij werd geboren in Benares het huidige Varanasi in India, als 'Juhala' dat wil zeggen dat hij geboren  in de kaste van wevers  daarmee automatisch behoorde tot de Moslim-religie. In zijn omgeving woonden veel Hindoe-gelovigen en uiteindelijk schreef hij voor beide religies o.a geïnspireerd door de beelden van het Hindoeïsme. Dat ging niet vanzelf, in eerste instantie wezen beide geloofsrichtingen hem af. Uiteindelijk werd hij geaccepteerd en tot op de dag van vandaag  is  hij met zijn liederen en gedichten een bindende factor voor Moslims, Sikhs en Hindoes(en westerlingen).

Mysticus
Met zijn poëzie en wijsbegeerte  hoort hij tot de grote perzische mystieken zoals Attar, Hafiz, en Rumi. Hij kende een persoonlijke devotie tot de God Vishnu, als persoonlijk aspect van het goddelijk wezen; die krijgt vorm in  de mystieke dienst van de liefde die overal verschijnt in  een  cultuur van een zeker geestelijk niveau en die door geen dogmatisch geloof of stelsel vernietigd kan worden.In zijn gedichten wordt een breed veld van mystiek opengelegd. Zijn liederen zijn spontane uitingen van zijn visioenen en zijn liefde en hiermee doet hij een beroep op ons hart en niet door leerstellingen.

Hervormer
Eén van Kabir's kenmerken bestaat daarin dat hij de stromingen van de Islam en het Hindoeïsme in zijn liederen samensmelt tot één geheel. Hij verafschuwde het godsdienstig exclusivisme en zocht naar manieren om mensen de vrijheid van het kind van God zijn, te laten ervaren.

Bhakti:

Kabir 's leefwijze kenmerkte zich door een devotionele houding voor het goddelijke. Kenmerken zijn; de spirituele houding van dienstbaarheid aan de God of Guru , die helpt bij het zuiveren van de geest. En de liefde die de spirituele zoeker voelt voor de waarheid, God en leermeester.

'If God and guru 

Were both standing here,

At whose feet would I bow?

I'd throw myself at the feet

Of my master- he told me

All about God!

I

'Tussen de polen van het bewuste en het onbewuste,

heeft de geest een schommel gemaakt:

Daar hangen alle wezens en alle werelden op,

en die zwaai houdt nooit op met zwaaien.'

- Kabir

Het is een opmerkelijk verschijnsel in de mystieke literatuur , dat de meeste mystici, bij hun poging om hun bovenzintuiglijke  'bewustwordingservaring'  duidelijk te maken, teruggrijpen op een of andere vorm van de zintuigen. Ons gewoon menselijk bewustzijn is zo geheel afhankelijk van de 'zinnen', dat alle intuïtieve gewaarwordingen onwillekeurig met hen in verband worden gebracht.

Vandaar dat mystici verklaren dat zij het eeuwige licht zien, dat zij hemelse zang horen, dat zij de zoetheid smaken, dat zij een onvergetelijke geur ruiken en dat zij de aanraking van de liefde voelen.

Zoals Julian van Norwich 'zien en voelen zij Hem, horen zij Hem, ruiken en proeven zij Zijn zoetheid. Deze identificering van zinnelijke bewustwording brengt bij sommigen hallucinaties te weeg, zoals het licht dat Henry Suso zag, de hemelse  muziek die Richard Rolle hoorde, de hemelse geuren die de cel van Catharina van Siena vervulden, de stigmatiseringen van Franciscus en Teresa. Het zijn dramatiseringen van de symbolieke vormen waarmee ze hun intuïtie openbaren aan het gewoon menselijk bewustzijn. Het zegt iets over hun persoonlijke gesteldheid.

Kabir's visie op de werkelijkheid is dynamisch, de schepping is als een liefdes-spel, dat nooit eindigt,  een voortdurende manifestatie van Brahma door zijn beweging, ritme en  eeuwigdurende verandering.Hij vergelijkt deze dynamiek, met het bewegingssymbool van  de dans en het merkwaardige beeld van 'de eeuwige schommel van de wereld', die hangt aan 'het koord van de Liefde.

' Hang de schommel van de liefde nu op.'

Hang het lichaam en de ziel tussen de armen van de Geliefde, in de verrukking van liefde- vreugde:

Breng de tranenstromen van de regenwolken tot uw ogen, en bedek uw hart met de schaduw der duisternis.

Breng uw gelaat dichter bij zijn oor, en spreek van de diepste verlangens van uw hart.

Kabir zegt: 'Hoor mij, broeder!  Breng het visioen van de Geliefde in uw hart.'

' Iedereen weet dat de druppel overgaat in de oceaan, maar weinigen weten dat de oceaan overgaat in de druppel.'

' De rivier die in je stroomt, stroomt ook in mij.'

'Als je eindelijk in de oceaan van geluk bent gekomen, ga je niet dorstig terug.'

' Terwijl de rivier de oceaan ingaat, raakt mijn hart je aan.'

' Ik lach als ik hoor dat de vis in het water dorst heeft.
Je begrijpt niet dat het meest levende van allemaal in je eigen huis is;
en je loopt met een verwarde blik van de ene heilige stad naar de andere.
Ga waar je maar wilt, als je niet kunt vinden waar je ziel verborgen is,
zal de wereld voor jou nooit echt zijn!'

 'In de oceaan van zuiverheid smolt ik als zout.
zekerheid, twijfel, geloof en ongeloof, niets bleef ervan over.
In mijn hart verscheen een ster waar alle zeven hemelen in opgingen.'

'Ik ging op weg om Hem te zoeken en verloor mijzelf.
De druppel werd opgenomen in de zee.
Wie kan hem nu terugvinden?
Terwijl ik zocht en zocht naar Hem verloor ik mijzelf.
De zee nam de druppel op.
Wie kan hem nu terugvinden.'

Het mystieke pad is de reis van de ziel die afgescheiden is en die teruggaat naar de vereniging Op deze reis naar 'huis' zoeken we onze meest innerlijke essentie, de waardevolle parel die verborgen ligt in het hart.

In de laatste stadia van het innerlijk pad vervaagt het ego van de mens meer en meer. De relatie met het goddelijke wordt vaak omschreven als een druppel water die in de oceaan opgaat. De mens verliest zijn individualiteit, maar in ruil daarvoor zal hij de Goddelijke eenheid kunnen ervaren. De bewustzijnsstaat waarin de mens komt te verkeren in de laatste stadia van de innerlijke reis, is uiteraard niet in woorden te vatten. Mystici hebben ons gedichten nagelaten die ons in staat stellen iets te kunnen proeven van hun diepe innerlijke ervaringen.

Zeer kenmerkend voor de mystieke -tradities is dat het streven van de mens op zijn innerlijke reis niet beperkt blijft tot innerlijke bewustwording en vervolmaking. De meest wezenlijke manier om onze Schepper te dienen, is door onze medemens te dienen. En zo kan het licht, het bewustzijn, worden vergroot en verspreid.

'En wanneer Hij alle paden en wegen voor je afsluit, zal Hij je een verborgen weg laten zien die niemand kent.'

'Als je je touwen niet breekt terwijl je nog leeft, denk je dan dat geesten dat zullen doen?'

Dompel jezelf onder in de ervaring terwijl je nog leeft, denk eraan, vergeet het niet terwijl je nog leeft, wat u 'redding' noemt hoort tot de periode voor uw dood.

------------------------------------------------

Eenheid van Bestaan
Het is belangrijk hoe iemand of iets uitdrukking geeft aan dit leven en niet hoe hij, zij of het overkomt op anderen. In de gedachte van de 'eenheid van Bestaan' doordringt de goddelijke werkelijkheid het hele  bestaan, maar is deze tegelijkertijd groter dan wat we kunnen ervaren en ontdekken. Wat wij leven noemen is een soort werk in uitvoering waarin de Grotere Realiteit (verwant aan wat Gibran de 'Grotere Ziel' noemt) steeds meer over zichzelf leert dankzij de levensloop van elke plant, ieder dier of mens, elke ster of elk melkwegstelsel en een onnoembaar aantal onzichtbare wezens.

Voor een mysticus als Gibran is het allemaal één levensenergie, doordrenkt met alles wat we kunnen zien en voelen en alles wat we ons enkel en alleen kunnen voorstellen. Gibran verbindt dingen met elkaar die wij als tegengesteld zien; licht en donker, binnen en buiten en goed en kwaad ziet hij als complementair i.p.v als tegengesteld. 

Als er maar één leven is achter en in alles wat er bestaat, zijn de verbindingen als het ware op elke hoek van het leven te vinden.

'The One who knows me is the One I know:

I refuse to do

What the world or the Vedas

Tell me to do.'

-------------

'What kind of God would He be

If He did not hear the bangles

Ring on an ant's wrist.

As they move the earth in

Their sweet dance?

And what kind of God would He be

If a leaf's prayer was not as precious to creation

As the prayer His own son sang

From the glorious depth of his soul - for us.

And what kind of God would He be

If the vote of millions in this world could sway Him

To change the divine law of love

That speaks so clearly with compassion's elegant tongue,

Saying, eternally saying:

All are forgiven - moreover, dears,

No one has ever been guilty.

What kind of God would He be

If He did not count the blinks of our eyes

And is in absolute awe of their movements?

What a God - what a God we have.

Bhagavad- gita betekent ' Het lied van de verheven God' en is een oud filosofisch leerdicht over de Bhakti; ' Liefde voor de persoonlijke God.' De Gita is een van de grote Indische epen die uit de tijd voor de jaartelling dateren.Het is de kern van de Indiase godsdienst en filosofie.

Dit epos beschrijft de oorlog van de Pandavas en de Kauravas. En  de heroïsche innerlijke strijd of het conflict waarvoor Arjuna zich voor het uitbreken van de beslissende strijd gesteld ziet. Arjuna deinst  voor de strijd terug, omdat hij bang is om de Kauravas, die zijn verwanten zijn en met wie hij daarom medelijden heeft, te doden.

De Gita behandelt het probleem hoe  de mens in deze wereld moet handelen of zich hiervan moet onthouden. De lessen zijn universeel, van toepassing op alle mensen van elke geestelijke en politieke richting van elk tijperk, van Arjuna ( de 'strijder') tot de moderne mens.

Kabir staat samen met Ghandi in een lange traditie van spirituele leraren die vinden dat geweld en gewelddadige uitingen niet in het bestaan thuishoren.

' When you use force, you commit a crime. And God will make you answer for it.'